Yvonne van Zeeland

Motiveren tot voorbereiden: noodzakelijk kwaad of een uitgelezen kans?

Regelmatig hoor ik collega’s ‘klagen’ dat studenten zo slecht voorbereid zijn voor hun onderwijs. En eerlijk is eerlijk: zelf word ik hier ook vaak genoeg mee geconfronteerd. Het zou natuurlijk mooi zijn als alle studenten intrinsiek gemotiveerd zouden zijn om zich voor te bereiden, omdat ze vanuit zichzelf de behoefte ervaren om kennis op te doen, een vaardigheid te willen leren of zichzelf verder willen ontwikkelen. De realiteit is echter dat de interesses en prioriteiten van de student behoorlijk kunnen verschillen en zeker niet altijd bij ‘ons vak’ of – in mijn geval, als docent Diergeneeskunde – bij ‘onze diersoort’ hoeven te liggen. Wat moet een student die zich later volledig op bedrijfsbegeleiding van rundveebedrijven wil toeleggen immers met allerlei informatie over ziekten die voor kunnen komen bij een grasparkiet of cavia, en vice versa? Tegelijkertijd kunnen ook tal van andere factoren meespelen. Soms blijkt simpelweg niet duidelijk te zijn wat voorbereid moest worden, was het teveel stof om in de beschikbare tijd voor te kunnen bereiden of lijkt voorbereiden weinig nut te hebben omdat het toch in de les herhaald wordt…

Uiteraard kunnen we studenten extrinsiek proberen te motiveren door het voorbereiden verplicht te stellen of door het invoeren van toetsen, maar… lopen we dan niet het risico het laatste beetje intrinsieke motivatie om zeep te helpen? Moeten we ons niet eerst afvragen of we de stof wel op de juiste wijze en in de juiste hoeveelheden aanbieden? Hoewel het oppassen is studenten niet te overvoeren met informatie, biedt e-learning^* een uitgelezen kans voorbereiding voor de studenten duidelijker, zinvoller en aantrekkelijker te maken. Want zeg nu zelf, wat motiveert meer: het moeten doorlezen van een ‘saaie’, geschreven handleiding die een overdaad aan woorden behoeft om een proces of vaardigheid – vaak nog steeds niet begrijpelijk – uit te leggen, of het doornemen van een e-module waarin je aan de hand van beeld en geluid ziet hoe het proces verloopt of een handeling uitgevoerd moet worden? En hoe zit dat als die laatste je direct ook de kans biedt te checken of je de stof goed begrepen hebt? Toen we dat testten binnen onderwijs bij diergeneeskunde bleek ineens meer dan 2/3 van de studenten zich goed voorbereid te hebben, en dat geheel vrijwillig! Die verbetering gaf niet alleen voldoening voor het werk dat we in het maken van de e-module gestoken hadden, maar maakte het geven van het onderwijs ook een stuk leuker doordat er veel meer ruimte was voor verdieping, discussie en feedback! En is dát nu niet precies wat ons als docenten motiveert?

^* Klik op de links voor twee voorbeelden van e-modules die we bij diergeneeskunde in het onderwijs gebruiken voor practica over de duif en het konijn.