Nathalie Veenendaal

ICUU: Self-audit interculturele competenties in het curriculum

Middels tweewekelijkse posts zal het ICUU team in het kader van het USO-project ‘Intercultural Competences for Utrecht University’ updates geven over de voortgang van de activiteiten die worden ondernomen om interculturele vaardigheden van studenten, docenten (WP) en staf (OBP) te bevorderen.

Deze week: docenten: Self-audit Interculturele competenties in het curriculum

Vanuit het ICUU project hebben we een self-audit ontwikkeld waarmee kan worden bekeken wat de huidige stand van zaken is wat betreft aandacht voor interculturele competenties in het curriculum van een cursus of opleiding. Er is een korte versie (4 vragen) die vooral geschikt is om het onderwerp bespreekbaar te maken binnen het team en een lange versie (14 vragen) die gebruikt kan worden om bij drie verschillende doelgroepen (studenten, docenten en coördinatoren), te inventariseren wat de ervaringen en aandachtspunten zijn. Hier kan een rondetafelgesprek uit ontstaan waarin er d.m.v. de verschillende invalshoeken besproken kan worden wat concrete verbeterpunten zouden kunnen zijn voor de cursus of opleiding.

Er is een pilot uitgevoerd bij de opleiding Farmacie van de faculteit Bèta, waarin is gekeken naar de leerlijn patiëntenzorg. Daar kwamen een aantal interessante punten uit naar voren, zowel inhoudelijk wat betreft de leerlijn als procesmatig wat betreft het werken met de vragenlijst van de self-audit.

Inhoudelijk gezien bleken de drie groepen het behoorlijk met elkaar eens te zijn, vooral wat betreft het beoordelen van de aandacht voor interculturele competenties binnen de leerlijn op de numerieke schaal van de self-audit. Een overeenkomst was bijvoorbeeld dat alle drie de groepen aangaven dat de aandacht voor interculturele vaardigheden (en diversiteit in het algemeen!) erg belangrijk is in het latere beroepsveld (als apotheker in een steeds divers wordend Nederland) en dat hier meer aandacht voor zou moeten zijn binnen de leerlijn.

Wat betreft de schriftelijke tekst en uitleg waren er wel wat verschillen tussen de drie groepen, met name over de nadruk die op bepaalde zaken werd gelegd. Docenten en management hadden bijvoorbeeld meer inzicht in het feit dat een bepaalde didactiek en toetsing vooral goed werkt voor een bepaalde groep ijverige (vrouwelijke) studenten en dat er daardoor wellicht niet altijd sprake is van inclusief onderwijs. Studenten vonden daarentegen dat bijvoorbeeld ‘cultuursensitief toetsen’ (aandacht voor de mogelijke uitval van specifieke groepen studenten op toetsing) geen taak voor de opleiding was. Ook werd er gezien dat didactische handelingen en het waarom van bepaalde opdrachten soms explicieter mogen worden toegelicht en besproken. Een mooi voorbeeld is het bewust mengen van studenten met verschillende achtergronden in de samenwerking; studenten zagen dit soms wel gebeuren en gaven aan dit ook prettig te vinden, maar waren er niet zeker van of dit ook bewust gebeurde.

In het werken met de vragenlijst werd aangegeven dat er van te voren goed duidelijk moet worden gemaakt welke vragen aan welke opleidingsaspecten refereren; wanneer gaat het bijvoorbeeld over een specifieke cursus, over een bepaalde leerlijn of over de hele opleiding? Ook het omzetten van de papieren vragenlijst in een digitale versie kan behulpzaam zijn in het uitzetten en het analyseren van de belangrijkste resultaten. Het is aan te bevelen dat de drie doelgroepen zich zelf gaan buigen over de conclusies en eventuele verbeterpunten om ervoor te zorgen dat deze breed gedragen worden en ook daadwerkelijk opgepakt worden.

Medewerkers van Onderwijsadvies en Training (O&T) die betrokken zijn bij het ICUU project kunnen helpen bij de implementatie van de self-audit in je eigen cursus/leerlijn of opleiding (via professioneel consult). Neem contact op met Nathalie Veenendaal (n.j.veenendaal@uu.nl) of Gemma Corbalan (g.corbalan@uu.nl) als je hierin geïnteresseerd bent.