Docent in the picture: Haza Rahim

Google ‘Haza Rahim’ en je treft een aaneenschakeling van hoogtepunten: van voorleeskampioen op de basisschool naar Student van het Jaar (faculteit- en universiteitsbreed) tot DocentTalent van het Jaar (winnaar van haar faculteit en universiteitsbrede nominatie). Haza Rahim, junior docent Psychologie, is 25 jaar en levert geen half werk.

Het is verleidelijk om haar te vragen naar haar ‘geheim’, maar dat hebben anderen ook al gedaan. Ze werkt hard en vol overgave. Als kind, als student en nu als docent nog meer. “Alles wat ik doe is met enthousiasme en anders doe ik het niet.” Dat wil echter niet zeggen dat ze in een luxepositie zit waar ze alleen maar leuke dingen doet. Ook als ze iets moet doen wat ze niet leuk vindt, probeert ze er toch een positieve draai aan te geven. Als student maakte ze statistiek voor zichzelf leuk door zich voor te stellen dat ze docent was en probeerde ze de stof aan een denkbeeldige klas uit te leggen. Zulke ijverige studenten als zichzelf komt ze waarschijnlijk niet vaak tegen, maar Haza ziet steeds meer kritisch denkende studenten.

Kritisch leren denken

Ze opende eens een werkgroep door te vertellen over diverse psychologische onderzoeken, zoals de correlatie tussen kledingkeuze en leerstijlen. IJverig noteerden de eerstejaars Psychologiestudenten wat ze vertelde, totdat ze na een kwartier zei: ‘En nu mogen jullie alles wat jullie het afgelopen kwartier hebben opgeschreven weggooien, want het was allemaal onzin. Ik heb het hier ter plekke staan verzinnen. Denk na als iemand wat zegt, neem het niet zomaar aan. Niet wat je leest, niet uit media, ook niet van mij. Ik heb als docent ook een filter en het is aan jou om de andere kant van dat filter te onderzoeken. Ga op zoek naar de bron.’ “Ik wil ze vooral bewustwording meegeven en niet zozeer de inhoud, want dat kunnen ze zelf ook opzoeken. Ik zou ook kunnen zeggen ‘denk kritisch na’, maar ik maak het liever concreet. Ik maak heel veel dingen concreet, en als dat door middel van een experiment moet, dan doe ik dat.”

Docent zijn is niet iets dat je voor jezelf doet

Haza schroomt niet om studenten om feedback te vragen ter verbetering van de werkgroepen. “Ik onderstreep daarmee juist dat ik mijn doel en functie als docent heel serieus neem. Docent zijn is niet iets dat je voor jezelf doet, je doet iets voor een groep anderen. Studenten begrijpen dat feedback de onderwijskwaliteit verbetert waardoor zij er ook van profiteren. Die link leggen de studenten echt wel. Ook feedback geven vind ik belangrijk: ik besteed veel aandacht aan inhoudelijke feedback op ingeleverde stukken, maar ook aan feedback op de wetenschappelijke houding en persoonlijke ontwikkeling van studenten.

Tutorschap

Het tutorschap beschouwt ze als een verrijking van haar werk. De coachende rol stelt haar in staat om achter ieders persoonlijke kwaliteiten te komen en hen zo boven zichzelf uit te laten stijgen. “En dat vind ik toch wel het leukste van mijn baan; dat is toch wel de uitdaging.”

Advies aan juniordocenten

“Pas als je jezelf bent kan je inspireren. Als jou iets wordt gevraagd waar je geen antwoord op hebt, heb ik er een hekel aan als docenten zich in allerlei bochten proberen te wringen om maar een antwoord te kunnen geven. Dat hoef je niet als docent, studenten weten ook echt wel dat jij niet alles weet. Ik zeg aan het begin van het jaar tegen mijn studenten: ‘Ik weet niet alles, maar als ik alles zou weten zou ik ook in een hele andere functie zitten, haha. Ik heb klinische psychologie gedaan, dat is mijn vakgebied en daar kan ik jullie heel veel over vertellen, maar als je mij een vraag stelt over bijvoorbeeld het bedrijfsleven kan ik heel goed met jullie meedenken maar dan weet ik het antwoord niet. Maar ik ben hier ook niet om antwoorden te geven, ik ga met jullie meedenken. Ik kan jullie wel een richting opsturen, en dan ben ik misschien nog wel benieuwder naar het antwoord dan jullie, dus laat mij het ook weten!'”

Een roos tussen jou en de cliënt

En waar haalt Haza haar inspiratie zelf vandaan? “Docent Adriaan Schouten heeft mij gestimuleerd en gemotiveerd. Ik heb nooit les van hem gehad, hij was mijn scriptiebegeleider, maar hij was erg geïnteresseerd in ons als studenten, wist wat wij belangrijk vonden en hield daar rekening mee. Ik ben dat nooit vergeten en heb tot nu toe zijn mail bewaard. Marleen Rijkeboer (Universitair Hoofddocent Psychologie, red.) hield weleens complete monologen waar ze vervolgens zelf enorm om moest lachen. Zij was zo zichzelf, wat haar geloofwaardiger maakte als mens, en van mensen die geloofwaardig zijn ben je toch eerder geneigd iets aan te nemen. En Sibe Doosje (Universitair Docent Psychologie, red.) vertelde me eens: je moet geen muur tussen jou en je cliënt zetten, maar een roos. Dan heb je ook iets tussen jullie in, maar wel iets moois waar je nog langs kunt kijken. En ook hij was zichzelf, en dat inspireerde mij als student – en nu dus als docent.”

Optimisme

Haza ziet de toekomst van de universiteit met optimisme tegemoet. Ze detecteert een trend in de opleiding Psychologie waarbij het onderwijs steeds kleinschaliger wordt en waarbij studenten en docenten steeds meer aandacht voor elkaar hebben. Bij een opleiding met zo’n maatschappelijke functie vindt ze het ook belangrijk dat er sprake van voldoende culturele diversiteit is, iets waar ze zich in haar functie als ambassadeur van ECHO, een non-profit organisatie die zich specialiseert in diversiteitsbeleid in het (hoger) onderwijs en de arbeidsmarkt, hard voor maakt.

Haza over 5 jaar

In een interview uit 2011 werd aan Haza gevraagd waar ze zichzelf over vijf jaar zag. Ze antwoordde toen als medisch psycholoog in een ziekenhuis. Inmiddels zijn we bijna vijf jaar verder en staat het werk als klinisch psycholoog nog steeds hoog op haar verlanglijstje. Momenteel werkt ze als docent bij verschillende bachelorcursussen en helpt ze bij de coördinatie van een van die cursussen. “Ik had nooit gedacht dat ik echt docent zou worden, maar toen ik deze baan kreeg dacht ik wel ‘Wauw, dit vind ik echt heel erg leuk’. Toen is dit plannetje op de achtergrond geraakt, maar ik wil het liefst wel echt de praktijk in. Maar ik wil ook onderwijs blijven geven, dus ik hoop een soort balans te vinden tussen praktijk en onderwijs.” En onderzoekambities? Ja, die heeft ze ook. “Dat is wel een probleem: ik vind alles leuk en ik wil alles doen”. Over weer vijf jaar is Haza dertig. “Dan hoop ik onderwijs te geven met meer praktijkervaring. Ik wil groeien in mijn werk als psycholoog, misschien specialiseren. En het liefst hier in Utrecht, omdat ik hier zelf ook heb gestudeerd.”