Malou Weber

Mijn vragen als junior docent – Deel 1: Wat maakt een goede docent?

“Wat maakt een goede docent?” De afgelopen twee jaar vraag ik het me regelmatig af. Als student dacht ik nog heel anders over de kwaliteit van een docent. Ik liet me met name beïnvloeden door de mate waarin een docent me wist te pakken met de leerstof. Een BKO-cursus en twee jaar werkervaring als junior docent later ben ik daar niet meer zomaar overtuigd van. Een goede docent? Daar komt een hele hoop bij kijken!

Ik moet toegeven, tijdens mijn bachelor was ik niet de meest ideale student. Als ik eenmaal mijn voldoende cijfer binnen had vond ik het al snel prima. Feedback, dat interesseerde me maar weinig. Nu, aan de andere kant van de kloof tussen studenten en docenten, wil ik studenten bijna dwingen feedback serieus te nemen. Ik wil studenten hun persoonlijke leerdoelen laten ontdekken, mijn betrokkenheid tonen en kennis overdragen. Dat dit op een pakkende manier moet, zodat de boodschap overkomt, dat lijkt een bijzaak en bijna vanzelfsprekend.

Een goede docent zijn is dus een hele puzzel. Ik geniet van het nadenken over het gebruiken van al die puzzelstukjes. Hoe zet ik mijn college zo in elkaar dat ik dit allemaal bereik. In de korte tijd van het college, én met beperkte voorbereidingstijd. Want de werkdruk liegt er niet om. Met honderd procent onderwijstaken ben ik al snel overboekt. Dat komt natuurlijk deels door het gebrek aan ervaring. Maar zeker ook door de overbelasting van de onderwijzende staf op de universiteit in het algemeen. Onze positie als junior docent is – niet voor niets – gecreëerd om de vaste staf te ontlasten, en het moge duidelijk zijn dat dit nodig is.

De functie junior docent is daardoor een unieke positie. In ons departement hebben we geen PhD-diploma, en mede daardoor geen uitzicht op een vaste baan. Aan de andere kant hebben we een immense zelfstandigheid (zeker voor een startersfunctie), staan we nog dicht bij de student, en hebben we veel ruimte voor zelfontplooiing als docent. Dat betekent dat ik de mogelijkheid heb om mijn eigen doceerstijl te ontdekken. Ik doe dit met name door trial and error, en door veel te praten met mijn (junior) collega’s over de dingen die ik tegenkom. Telkens kom ik dus terug op de vraag: “Wat maakt een goede docent?” En soms volgt daar bij mij en mijn junior collega’s uit onzekerheid ook uit: “Hoe weet ík (doelend op mijn eigen onervarenheid) nou wat de juiste keuze is?”

Het antwoord? Mijn antwoord wist ik onbewust al vanaf mijn eerste werkdag. Maar pas nú, tijdens mijn laatste jaar, durf ik het ook uit te spreken: Intuïtie. Uiteindelijk gaat het om datgene wat je stuurt in het pakken van de juiste puzzelstukjes. Als docent ben jij degene die bepaalt welke puzzelstukjes wel of niet bij elkaar passen. Dat kan zowel tijdens het ontwerpen van een cursus zijn, wanneer je de tijd hebt om er uitgebreid over na te denken. Maar ook als er ineens een student voor je neus staat en je on your feet een antwoord moet geven. De aard van docenten is te herkennen op het moment dat ze keuzes maken. En hoe goed je jezelf ook voorbereidt, er zullen altijd momenten zijn dat je á la minute een antwoord moet geven.

Intuïtie is dan ook meer dan talent/aanleg in mijn woordenboek. Aanleg heb je of heb je niet. Intuïtie laat je voeden door jouw talent, jouw persoonlijkheid, maar óók door jouw ontwikkeling en ervaringen. Hoe langer je doceert hoe groter jouw onderwijsvoelsprieten worden. Ik heb de afgelopen jaren mijn intuïtie voor onderwijs ontwikkeld én op mijn intuïtie voor onderwijs leren vertrouwen.

Het komende half jaar hoop ik mijn visie op de puzzel van het docentschap met jullie te delen. Voor mij een manier om mijn intuïtie te vergroten. Want laten we die eigenschap van een goede docent niet vergeten; willen blijven ontwikkelen. Zo zou een mogelijke reactie op mijn blog(s) een extra puzzelstukje kunnen brengen. En hopelijk zet ik door deze vorm van reflectie mijn onderwijspuzzel steeds sneller in elkaar.

Malou Weber is junior docent bij het departement Sociale Geografie en Planologie. Ze hoopt in haar laatste half jaar als junior docent op een openhartige manier haar ervaringen met jullie te delen.