Brandsma, G.J. (Gijs Jan)

Van kennis naar begrip

Academisch onderwijs is méér dan alleen de overdracht van kennis; het gaat ook om vorming. Studenten moeten leren analytisch te denken en te werken, en als het goed is worden ze ook meer en meer nieuwsgierig naar actuele ontwikkelingen in het vakgebied. Als je theoretisch begrip systematisch koppelt aan gebeurtenissen “in de echte wereld” binnen het domein van studie, draag je het meest bij aan academische vorming.

Dit lijkt een open deur: we geven toch allemaal wel eens voorbeelden? Natuurlijk, maar er zijn nog legio andere mogelijkheden om die synergie te bereiken; het gaat er immers om dat studenten interacteren met het domein van de studie zelf. En daar valt nog veel winst te behalen.

Mijn studie politicologie (niet aan de UU) liet wat dat betreft kansen liggen. Die studie richtte zich vrijwel exclusief op analytisch denken en werken. Allerlei belangrijke concepten kwamen langs in de colleges, het ene na het andere –isme passeerde de revue, en geen database kent voor mij nog geheimen. Wat die dingen betreft: absoluut wereldklasse. Maar ik ben er maar marginaal beter door gaan begrijpen hoe politici en ambtenaren hun werk doen – dat gebeurde pas tijdens mijn promotieonderzoek.

Bij sommige opleidingen is de integratie van “de echte wereld” in het curriculum volstrekt vanzelfsprekend. Geologen boren gaten in de grond alsof het een lieve lust is, en het is volstrekt ondenkbaar dat geneeskundigen tijdens hun opleiding geen patiënt te zien krijgen. Maar andere opleidingen benutten dit soort mogelijkheden maar in beperkte mate, of niet.

Als een studie zich daarvoor leent, is het helemaal geen gek idee om “veldwerk” in het curriculum te integreren. Dus, voor zover het al niet gebeurt: stuur eens wat psychologie-studenten naar een TBS-inrichting! Breng de studenten Engelse Taal en Cultuur naar Schiphol, en zet de biologen voor de verandering eens tussen de geitjes van de kinderboerderij. Geluidsrecorder in de ene hand, blocnote in de andere en de ballpoint stevig tussen de tanden.

En dus kan academisch onderwijs over de Europese Unie ook niet zonder interactie met Brussel. Fact-finding in het Europees Parlement, in de mistige lobbywereld, tot diep in de achterkamertjes. Laat ze maar lekker graven; ik bespreek hun bevindingen met genoegen met ze – desnoods ín de Beneluxtrein. Door op deze manier theoretische kennis te koppelen met praktijken binnen het domein, tillen studenten zichzelf van kennis naar begrip.

Eerlijk zeggen. Als een groep studenten zich vol overgave in een onderwerp wil verdiepen, dan gaat er toch niets boven het kopen van treinkaartjes?

Gijs Jan Brandsma is universitair docent bij het departement Bestuurs- en Organisatiewetenschappen en genomineerd voor de Docent van het Jaar-prijs (voor een interessant artikel hierover, zie deze link naar de DUB).