Ongewenste tutor?

Lieve Willemijn,

We doen bij de UU steeds harder ons best om serieus werk te maken van het tutoraat. Veel studenten waarderen dat en weten de weg naar hun tutor goed te vinden. Maar je hebt ook studenten die helemaal niets moeten hebben van dat tutoraatsgedoe. Ze voelen het als een vorm van bevoogding. Hoe ver moeten we in zulke gevallen eigenlijk gaan met het ‘opdringen’ van het tutoraat?

Een soms ongewenste tutor.

Lieve tutor,

Het is naar om je ongewenst te voelen. Ik ben zelf een nakomertje en heb me jaren afgevraagd of ik wel gewenst was. Dus ik weet wat je doormaakt.
Het makkelijke antwoord op je vraag is: nou als iemand je zorg niet wil, dan niet. Of zoals wij vroeger zeiden: “graag of heel niet!”. Tutoren moeten er immers in de eerste plaats zijn voor de studenten. En het is erg vervelend om zorg opgedrongen te krijgen. Dat begrijp ik heel goed.

Maar op dit standpunt is ook wat op af te dingen. Zo had ik laatst een student die meldde dat hij op wintersport was en dus niet kom komen op zijn eerste afspraak voor een ba-eindwerkstuk. Niet zelden missen studenten colleges, omdat ze vinden dat ze betere dingen te doen hebben. Dat alles dan onder het mom van “eigen verantwoordelijkheid”. Maar de vraag is natuurlijk: hoe weet een student wat wel of niet goed voor hem of haar is? Het is – denk ik – een misverstand om te denken dat kinderen en jong volwassenen dat helemaal zelf goed kunnen inschatten. Zelf volwassenen kunnen dat niet altijd (denk aan de rokers, de drugsgebruikers, de mensen met overgewicht, etc.). Wij docenten hebben de taak om studenten hierin een beetje te leiden. Bijvoorbeeld door zaken verplicht te stellen. En dan moeten studenten dat maar gewoon ondergaan. Ze moeten naar colleges komen, omdat wij vinden (en eigenlijk ook weten) dat dat van belang is. Daar is niks mis mee. In een volwassen leven geldt nou eenmaal dat je ook dingen moet doen die gewoonweg moeten, ook al zien we daar zelf misschien de zin niet van in.

Zo kun je ook naar het tutoraat kijken. Maar dat brengt natuurlijk ook een verplichting met zich mee: wij moeten zorgen dat een tutoraat een betekenisvolle invulling krijgt. Die invulling is cruciaal. Je kunt immers niet zeggen dat een tutorgesprek “an sich” waardevol is. Net zo min als je kunt zeggen dat hoor- of werkcolleges zinvol of niet zinvol zijn. Dat hangt helemaal van de invulling af. Voor het tutoraat is dat wel een lastig probleem, omdat volgens mij niemand echt weet hoe dat effectief ingevuld kan worden. Maar eerstejaars wegwijs maken in de academische wereld, helpen nadenken over de studie en hoe zij zich daartoe verhouden, een beetje inwijden in de discipline; dat zijn toch nuttige taken. Ik twijfel zelf of tweedejaars daar ook nog behoefte aan hebben. Die hebben doorgaans hun eigen weg wel gevonden. Maar die eerstejaars, die moeten we echt een beetje in de goede richting duwen. Maar wel zachtjes.

Willemijn