Hoe zorg je ervoor dat studenten leren wat jij wilt dat ze leren? Voor iedereen die zich dit wel eens afvraagt bij het nakijken van een toets, is het boek van John Biggs and Catherine Tang, ‘Teaching for Quality Learning in University: what the student does’ een ‘must be read’. Biggs en Tang zijn aanhangers van het zogenoemde ‘constructivisme’, dat inhoudt dat mensen leren door nieuwe kennis te verbinden met datgene wat ze al weten. Sommige studenten kunnen dit heel goed zelf, maar andere niet. Om die laatste groep te helpen, is het nodig dat er in elke cursus een duidelijke afstemming is tussen de leerdoelen (Intended Learning Outcomes), wat de studenten doen (Teaching and Learning Activities) en de toetsing (Assessment Tasks). Docenten moeten niet meer afvragen wat zij moeten doen om kennis en vaardigheden over te dragen, maar wat de student moet doen om kennis en vaardigheden te verwerven.

Deel 1 van het boek is gewijd aan de theorie van constructive alignment, zoals het afstemmen van leerdoelen, leeractiviteiten en toetsing wordt genoemd. Die afstemming is nodig om een omgeving te creëren waarin studenten weten wat ze moeten doen om de leerdoelen te bereiken. Goed onderwijs stimuleert die activiteiten die leiden tot deep learning en het bereiken van de leerdoelen. Biggs en Tang zijn felle tegenstanders van multiple choice toetsen. Die werken volgens hen oppervlakkig leren in de hand.

In deel 2 wordt aandacht besteed aan de wijze waar op constructive alignment gestalte krijgt in cursus- en curriculumontwerp. Bij het formuleren van leerdoelen worden actieve werkwoorden gebruikt. Werkwoorden in leerdoelen hebben twee functies: ze zeggen wat de student moet kunnen met het onderwerp en op welk niveau. Zo zullen in leerdoelen voor een eerstejaars cursus werkwoorden voorkomen als: identificeren, definiëren, beschrijven, ordenen, terwijl leerdoelen van meer gevorderde cursussen (daarnaast ook) werkwoorden als: toepassen, analyseren, uitleggen of reflecteren omvatten. Goede toetsen zijn afgestemd op de leerdoelen, d.w.z. ze bestaan uit vragen en opdrachten waarin dezelfde werkwoorden worden gebruikt als in de leerdoelen. Lesvormen en leeractiviteiten (opdrachten), ten slotte, moeten de studenten stimuleren de leerdoelen te bereiken. De schrijvers realiseren zich dat hoorcolleges voor grote groepen vaak onvermijdelijk zijn en geven dan ook tal van tips om ook van het hoorcollege een interactieve werkvorm te maken. De voorbeelden zijn zo stimulerend dat je je afvraagt waarom we eigenlijk nog werkgroepen zouden moeten hebben, vooral als die worden gegeven door de minst ervaren docenten of studentassistenten.

In het derde en laatste deel van het boek worden strategieën aangereikt voor implementatie van constructive alignment in bestaande cursussen en programma’s. Ook hierin zien we de pragmatische aanpak terug. Voor de individuele docent geldt: “You can always do something with what you have even if it is not what you’d most prefer to do [283].” Met het boek van Biggs en Tang kan elke docent meteen aan de slag.

 John Biggs and Catherine Tang, ‘Teaching for Quality Learning at University: what the student does’, 4th ed. (Maidenhead: Society for Research into Higher Education, 2011).